Lecąc nad Kampinosem możemy zauważyć ciągnące się wzdłuż miejscowości charakterystyczne wzniesienie, czy też ukształtowanie terenu. Jest to pradolina Wisły, która widoczna jest wzdłuż niemal całego odcinka drogi wojewódzkiej nr 580. Koryto pradoliny Wisły miało dawno temu, w zależności od miejsca, kilka lub też kilkanaście kilometrów szerokości. Była to wielka rzeka wody płynącej z topniejącego lodowca.

Niemal cała Puszcza Kampinoska leży w pradolinie Wisły. Ma ona szerokość około 18 km, podczas gdy dziś Wisła zajmuje szerokość tylko około kilometra. Gdy ustępowało ostatnie zlodowacenie, całą szerokością tej pradoliny płynęła pra-Wisła. W jej dawnym nurcie dziś mamy bagna ułożone w dwóch pasach. Z kolei tereny wydmowe to dawne wyspy na rzece. Tak duża szerokość rzeki warunkowana była dwoma czynnikami. Po pierwsze, sporą ilością wody płynącej z topniejącego lądolodu. Po drugie, obecną wówczas na tym terenie wieloletnią zmarzliną, która utrudniała wsiąkanie wody w grunt.

Co więcej, jeszcze kilka wieków temu tereny położone kilka kilometrów od Wisły były regularnie zalewane, co przyciągnęło na te tereny osadników niemieckich, zwanych Olenrów. Dla nich powodzie nie były kataklizmem, ale narzędziem do użyźniania gleb.

Ciekawostką w tym temacie może być także nazwa miejscowości Wiersze. Wcale nie pochodzi ona od utworów literackich, ale – ponoć – tak niegdyś nazywano pewne elementy sieci rybackich. Dziś trudno uwierzyć, że dawniej można było tam łowić ryby, ale mapy powodziowe pokazują, że miejscowość ta znajduje się na granicy obszaru ryzyka powodziowego.

Taras zalewowy wyniesiony jest średnio o 3 m ponad letni poziom Wisły. Jego wysokość bezwzględna wynosi 74 m n.p.m. na wschodzie i 63 m na zachodzie. Nazywany bywa tarasem łąkowym albo Powiślem Kampinoskim. Z uwagi na żyzność gleb – tzw. madów osadzanych w czasie wylewów rzeki – teren ten posiada olbrzymie walory rolnicze. W związku z tym osadnictwo wkroczyło tu już w 1060 r.

Taras wydmowy to właściwy taras puszczański, na którym przetrwał las, ponieważ piaski wydmowe nigdy nie nadawały się pod uprawę, podobnie jak sąsiadujące z wydmami bagna pomimo zabiegów melioracyjnych, prowadzonych od II połowy XIX w.

Charakterystycznym elementem krajobrazu KPN są okazałe wydmy, które przetrwały w doskonałym stanie dzięki rosnącemu na nich lasowi. Uważane są za najlepiej zachowany kompleks wydm śródlądowych w Europie. Z wydmami graniczą bagna i torfowiska, porośnięte roślinami łąkowymi.

Źródło:

www.posciezkachkpn.pl/www/?p=41

www.kampinoski.eu/ciekawostki

Zdjęcia lotnicze z programu „Polska z góry”, na antenie Canal Plus